''BLACK BEAUTY'', Η ΓΟΗΤΕΙΑ ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΑΣΠΡΟΥ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ
10 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ - 09 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2017
BLACK BEAUTY
Η γοητεία του Μαυρόασπρου στον Ευρωπαϊκό κινηματογράφο
Μια εικαστική έκθεση πάνω στο μαύρο και το άσπρο
Οι σχέσεις του κινηματογράφου με τις εικαστικές τέχνες είναι παλιές, γνωστές και δοκιμασμένες. Και πάντα γεννούν νέα ενδιαφέροντα επεισόδια στην ατελείωτη σειρά της διαπλοκής ανάμεσα στην φαινομενικά στατική εικαστική γλώσσα και τον ρέοντα χρόνο του κινηματογράφου.
Οι καινούργιες γλώσσες του βίντεο, της φωτογραφίας και των νέων τεχνολογιών συνέβαλαν σημαντικά στην πλουραλιστική πανσπερμία πολύχρωμων οπτικών ερεθισμάτων, δημιουργώντας χρωματικές πανδαισίες, συχνά όμως πλάθοντας και έναν κόσμο επίπεδο και ρηχό μέσα στην εκθαμβωτική φαντασμαγορία του.
Μέσα στον πολύχρωμο καταιγισμό της φωτογραφικής/κινηματογραφικής , τηλεοπτικής εικόνας , μέσα στον ανηλεή και ανελέητο βομβαρδισμό των χορταστικών και χορτασμένων μελοδραματικών έγχρωμων αισθημάτων, μέσα στην κορεσμένη από χρωματική έξαρση εικόνα ενός φαντασιακού κόσμου πολύχρωμων ψευδαισθήσεων και στο πείσμα όλων αυτών, είναι οι μαυρόασπρες εικόνες του κόσμου που γίνονται πολύτιμες, απαραίτητες και μοναδικές.
Η μαυρόασπρη ζωγραφική και το ασπρόμαυρο σινεμά αναζητούν εδώ το κοινό τους υπέδαφος.
Γράφει ο Ελύτης «Το λευκό αναζήτησα ως την ύστατη ένταση του μαύρου».
Η ποίηση μας επαναφέρει στα μονοπάτια της λιτότητας, της σαφήνειας και της πυκνότητα, στις πρωταρχικές αξίες του ρυθμού και του δραματικού βάθους της εικόνας. Εκεί που το λίγο ζητά να εκφράσει το ουσιώδες, και οι αποχρώσεις και οι παρηχήσεις του μαύρου άσπρου να γίνουν πνευματική άσκηση λακωνικής έκφρασης και περισυλλογής.
Στις τέχνες της μαυρόασπρης έκφρασης, στο σινεμά, στην φωτογραφία, στο βίντεο , στο σχέδιο και τη ζωγραφική , συντελείται μια εσωτερική μεταγραφή και μετάβαση από την πληθωριστική πολυφωνία του χρωματικού τόξου προς μια πολυχρωματική μονοχρωμία, μια αναγωγή μέσα από τη λιτότητα και την αφαίρεση στον αυστηρό κόσμο των πλούσιων τόνων του λευκού και του μαύρου.
Έτσι γεννιέται ένα μαυρόασπρο πανόραμα, που δεν «εικονογραφεί» την πολυχρωμία της φύσης αλλά την απαρνιέται και αναδιοργανώνει τα οπτικά δεδομένα, δημιουργώντας μια «άλλη» φύση μέσα από την αναζήτηση της τέχνης του ελάχιστου.
Η τέχνη στην μαυρόασπρη εκδοχή της δεν «αντιγράφει» αλλά αποστασιοποιεί τον εαυτό της από το πολύχρωμο περιβάλλον της. Θέτει δικούς της όρους και κανόνες, ρυθμούς και εντάσεις και υποτάσσει το χυμώδες χρωματικό σύμπαν γύρω της σε μια νέα γραμματική και συντακτικό μιας γλώσσας αυστηρής, λιτής εκλεπτυσμένης.
Στα νέα, αχαρτογράφητα νερά, όπου κυριαρχεί η δύναμη του μαύρου-άσπρου υπαινιγμού, το καλλιτεχνικό έργο καλείται να ξεχάσει την έμφυτη τάση του να μιμηθεί την πολύχρωμη φύση και ζητά να οργανώσει τις μαύρο-άσπρες αλήθειες τον σ ένα παράλληλο πνευματικό-αισθητικό πεδίο.
Ο κόσμος των μαυρόασπρων εικόνων κατατίθεται εδώ ως αφαιρετική μεταφορά των πολλών στο ένα, ως μαθητεία και σπουδή πάνω στο ολιγαρκές ως έκφραση μιας αυστηρής δωρικότητας , ως σύνοψη μιας αυτοελεγμένης και γι αυτό απελευθερωτικής δραματικότητας του ελάχιστου.
Μαυρόασπρες χειρονομίες που πασχίζουν να αφουγκραστούν την ζωή και τους σφυγμούς της, με την αυθεντικότητας, τον παλμό και το ευγενές σθένος των δημιουργών-κυνηγών του μονόχορδου ήχου.
Η τέχνη φανερώνει εδώ-μέσα από την απουσία της απεριόριστης χρωματικής ποικιλίας- την παρουσία και θεμελίωση ενός άλλου αισθητικού λόγου, ενός απέριττου λεξιλογίου που στοχεύει να αναδείξει το μη- οικείο , την ξενότητα, τον κόσμο των σκιών, που νοσταλγεί την πληρότητα μέσα από μια πλαστική οικονομία χωρίς στολίδια.
Στο πλαίσιο αυτού του διαλόγου των εικαστικών τεχνών με τον κινηματογράφο, γινόμαστε μάρτυρες και κοινωνοί θαρραλέων εικαστικών δράσεων που αποτολμούν το μέγιστο μέσω του λίγου . όπως και το μαυρόασπρο φιλμ μας μιλά για τις δικές του ρέουσες αλήθειες, κι αυτό θέλοντας να ξεχάσει το περιττό, το συχνά εντυπωσιακό και πολύχρωμα ανούσιο, το επιφανειακά λαμπερό.
Η ζωγραφική και ο κινηματογράφος, μαυρόασπροι συνοδοιπόροι μιας «άλλης» πολυχρωμίας, συναντώνται, συνομιλούν και αλληλο-επηρεάζονται με όρους ισότιμους και ανοιχτούς σε διαρκώς νέες αισθητικές προσμίξεις.
Προς όφελος μιας γόνιμης και δημιουργικής συμπόρευσης και αλληλο-διείσδυσης των τεχνών στον σύγχρονο κόσμο, κόσμο λαμπερό και σκοτεινό ταυτόχρονα, πολύχρωμο και μαυρόασπρο, λιτό και κορεσμένο, μονοσήμαντο και πολύπλευρο, έναν κόσμο δραματικών μεταλλάξεων και τευτονικών μετασχηματισμών, που σήμερα έχει ανάγκη, από την τέχνη και όχι μόνο, πολύ περισσότερο από τολμηρά ανοιχτά ερωτήματα παρά από έτοιμες, στερεότυπες, κοινόχρηστες αλήθειες.
Γιάννης Ψυχοπαίδης
